Çay tiryakilerince, Türkiye'de olduğu gibi dünya'da da siyah çay  ve  yeşil çay tanınır, oolong çayının ise görülmese de bir duyulmuşluğu vardır. Beyaz çay ise pek değil neredeyse hiç bilinmeyeni. İlk duyanlarda önce bir inanmamazlık sonra bir hayret uyanmaktadır. Siyah, yeşil, oolong ve beyaz çay çeşitleri arasında en esrarengizi en bilinmeyeni beyaz çay desek yeridir. Bu arada beyaz çayın dem renginin de diğerlerinden farklı olduğunu söylemeye gerek yok tabi..
 Bu arada kozmetikçileri beyaz çay kullandıkları losyon ve banyo ürünleri 2002 yılından bu yana satış raflarında yerini almaya başladı.

Beyaz çay geleneksel olarak Çin'in Fujian bölgesinde yetiştirimektedir. Çin'in diğer bölgelerinde  rastlanmıyor. çok ender olarak Hindistan'ın bazı bölgelerinde ve Seylanda üretimi var. 1100 yılında İmparator Hui Tsung zamanından beri biliniyor ve sadece imparator ve yakınları için özel olarak üretiliyordu. İmparator için  beyaz çay içme keyfi Moğolların sarayını işgal ederken bile bozulmayacak  kadar önemliydi.

Şu anda dünyada 600-800 ton civarında beyaz çay üretimi yapılmaktadır. 2 yıl içinde yalnızca Fujian bölgesinde üretim 3.000 tona çıkacaktır. (8)

Mevcut üretici ülkeler arasında  Çin, hindistan, Kenya, Sri Lanka ve Viet Nam gelmektedir.  (8)

Nasıl Toplanır?     

Beyaz çayda diğer çaylar gibi aynı çay ocağından toplanır.

Yapraklar açmadan, tamamen tomurcuk iken toplanır. Tomurcuklar tüylü, sanki beyaz saçı andırır bir görünüştedir.  Bazıları gümüşi bazıları ise altuni renktedir. Gümüş ve altın iğnelere benzerler.  Çok dikkatli ve tabiki elle hasat edilirler. Bir çay toplayıcısı günde 3000 tomurcuk toplayabilmektedir. Buda yaklaşık 1 kilogram civarındadır. Bu arada fiyatı hemen hemen altın gibidir, yılda en fazla bir kaç gün toplanabileceği de bir yana. Tabi bu top seviyede yapılacak beyaz çaylar içindir.

Her ne kadar her sürgünde bu tomurcukların toplanması mümkünse de en değerli olanı; ilk sürgünün ilk günlerinde toplananıdır. Yağmurlu havalarda ve sabah çisesinde toplanmamalıdır.

Hindistanda haftanın her günü olmak üzere Mart ayından Kasım ayına kadar  tomurcuk toplanmaktadır.

Ancak, beyaz çay yalnız tomurcuklardan olur diye bir şartta yoktur.
Beyaz çay, tomurcuk ve bir yapraktanda olur. Hatta iki yaprak ve bir tomurcuktan -ikibuçuk yaprak-  yapraktanda olur. Tabi bu çayın toplandığı sürgüne ve ülkesine göre değişebilir. (8)

Nasıl Üretilir?     

Beyaz çay yeşil çaya benzer, üretim aşamasında çok az işlem görür ve hiç okside olmaz.

Beyaz çay üretiminde sadece iki aşama vardır, soldurma ve kurutma.

Çaylar iç mekanda serilir sadece ortamdaki doymuş havayı uzaklaştırma suretiyle ortam sıcaklığında hava ile soldurma ve ve kurutma işlemi yapılır.

Soldurma ile birlikte kurutma işlemi bir kaç günü alacak şekilde olması en idealidir. Süre problemi yoksa; oda sıcaklığında 24 saat soldurma yeterli olabilmektedir. Soldurma sıcaklığını artırmak süretiyle bu süre kısaltılabilir. Ancak soldurma sıcaklığını 35ºC üstüne çıkarmaktan kaçınılmalıdır. Soldurma da hedef yaş çay daki nem oranını %55'lere düşürmektir.

Düşük sıcaklıklar daha iyi sonuçlar vermektedir. 45-50ºC ideal kurutma için tavsiye edilir. Kurutma işlemine nem oranı %2-3 olana kadar devam edilmelidir. Paketleme işleminden önce bir müddet beklenmeli bu beklenme esnasında nem oranının %5'i aşmamasına özen gösterilmelidir.

Kurutma işleminin hızlandırılması istendiğinde, sıcaklığın 80ºC'yi aşmaması önerilir.

Kuruçaydaki nem oranının %5'ler seviyesinden daha düşük oranlara düşürülmemesi tavsiye edilir.

Beyaz çay eğer çok sıcak ortamda soldurulursa kırmızımsı, çok soğuk ortamda soldurulusa siyahımsı renk alır.

Sitimle şok soldurma, kuru hava  ile soldurma ve  bazende güneşte kurutmada uygulanmaktadır. Farklı sistem, serme kalınlığı ve derecelerde soldurma ve kurutma süreleri uzalıp kısalabilmektedir.

"Flowery Pekoe” "Silver needle”, "White Peony”, "Kung Mee” ve "Shou-mee”.  olarak beyaz çay Çin'de sınıflandırılmaktadır.
 

Nasıl Demlenir Nasıl İçilir ?     

Genelde beyaz çay oldukça hafiftir onun için demliğe veya bardağa yeteri kadar çay eklediğinizden emin olmalısınız. Aynı çayı peş peşe olmak şartıyla üç kere demleyebilirsiniz. Ancak ilk demlemedeki 6 dakikalık süreye her bir yeni demleme için ilave 2-3 dakika eklemelisiniz.

Demde kullanılacak su (70-80 C) olmalıdır. Kesinlikle suyla birlikte kaynatılmaması gerekir. Diğer bir ifadeyle siyah çay için kullanılan  sudan daha düşük sıcaklıkta olmalıdır. Bir başka ifadeyle kaynamış suyu 1-2 dakika dinlendirmek gerekir.

Beyaz çayı hafifi yemeklerden sonra tercih etmelisiniz. Baharatlı yemeklerden sonra içerseniz lezzetine varamazsınız. Yeşil çayların çoğunda otsu bir tat varken, beyaz çayda kavunu  andıran hoş  bir tad vardır. İdeal dem rengi solgun sarıdır.

Eger içeceğiniz beyaz çay tek içimlik poşetler (sallama) halinde hazırlanmış ise, sadece 30-60sn arasında sıcak suda bekletilmelidir. Daha fazla bekletilmemelidir.

  

Beyaz Çay ve Sağlık     

Eğer çayı sağlık için içiyorsanız, beyaz çayla ilgilenmelisiniz. Beyaz çay  diğer çay çeşitlerine göre daha fazla etkin madde içerir. Bu ise yalnızca tomurcuklardan üretilmesinden kaynaklanmaktadır.